Jak radzić sobie z lękiem?

Agata jest prawniczką. Odnosi sukcesy, pracodawcy doceniają jej solidność i zaangażowanie w pracȩ. Agata jest bardzo inteligentna, ma świetną pamięć, błyskawicznie kojarzy fakty, umie wyciągać poprawne wnioski i podejmować decyzje. Na zewnątrz Agata jest uosobieniem spokoju i opanowania, jednak pod tą pewną siebie fasadą skrywa się tajemnica. Otóż Agata się boi.

Lęk towarzyszy jej codziennie od chwili przebudzenia i nie opuszcza w ciągu dnia. Nasila się w nocy. Agata bez ustanku myśli, analizuje swoje decyzje, zastanawia się co zrobi, jeśli wydarzy się „coś”, o czym jeszcze nie wie, a co może zrujnować jej życie.

Agata nie wie czym miałoby być to „coś”, a jednak panicznie się go boi. Agata mówi, że najbardziej boi się popełnienia błędu w pracy. Takiego, który będzie kosztował ją karierę. Przed każdym wystąpieniem w sądzie serce bije jej mocno, ma mdłości i zawroty głowy.

Pomimo pochwał i odnoszonych sukcesów Agata nie umie się cieszyć. Martwi się o przyszłość, coraz częściej czuje się uwięziona we własnym umyśle i już wie, że pilnie potrzebuje pomocy. Co dolega Agacie? Dokucza jej przewlekły lęk. 

Czym są przewlekłe zaburzenia lękowe?

Przewlekły lęk to emocja powiązana z napięciem i bezustannym zamartwianiem się, które może prowadzić do objawów fizycznych takich jak: pocenie się, drżenie całego ciała, zawroty głowy, szybkie bicie serca lub podwyższone ciśnienie krwi.

Lęk nie jest tym samym co strach, ale często obu terminów używa się zamiennie. W literaturze psychologicznej lęk definiuje się jako:

zorientowaną na przyszłość, długo działającą reakcję, zasadniczo skupioną na zagrożeniu rozproszonym. Natomiast strach jest reakcją zorientowaną na teraźniejszość, krótkotrwałą odpowiedzią psychiki na wyraźnie identyfikowalne i konkretne zagrożenie.”

Zaburzenia związane z lękiem są dość powszechnym doświadczeniem ludzi na całym świecie. Szacuje się, że w USA rocznie czuje lęk 19,1 % dorosłych. 31,1% dorosłych Amerykanów doświadcza w pewnym momencie swojego życia zaburzeń lękowych. Lęk znacząco częściej nęka kobiety (23,4%) niż mężczyzn (14,3%).

Z badań przeprowadzonych przed wybuchem pandemii Covid-19 wynika, że 301 milionów osób na całym świecie cierpiało na zaburzenia lękowe, w tym 58 milionów dzieci i młodzieży.

Dokuczliwy lęk jest również jednym z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych w Polsce. Szacuje się, że dotyczy on blisko 10% całej populacji.

Jak radzić sobie
z lękiem?

Co powoduje, że odczuwasz lęk?

Zaburzenia lękowe mogą mieć różne przyczyny, a kategoryzowanie rodzajów lęku opiera się na biopsychospołecznym modelu zdrowia. Przyczyny można podzielić na kilka czynników, które przyczyniają się do odczuwania lęku:

Czynniki biologiczne a lęk

Zaburzenia równowagi neuroprzekaźników w mózgu, zaburzenia budowy anatomicznej mózgu są czynnikiem powodującym przewlekłe stany lękowe.

Czynniki genetyczne a lęk

Występowanie zaburzeń lękowych w rodzinie może mieć wpływ na odczuwanie przez Ciebie przewlekłego lęku.

Czynniki środowiskowe a lęk

Różnorakie problemy rodzinne, zawodowe lub finansowe mogą być powodem, przez który odczuwasz lęk

Czynniki społeczne a przewlekły lęk

Lękowi sprzyjają stresujące wydarzenia, takie jak utrata lub zmiana pracy, narodziny dziecka, rozwód, śmierć bliskiej osoby, doświadczenie przemocy.

Problemy ze zdrowiem a lęk

Zaburzenia funkcjonowania tarczycy, choroby serca, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, cukrzyca – to czynniki sprzyjające powstawaniu zaburzeń lękowych

Zażywanie substancji psychoaktywnych a lęk

Zażywanie substancji psychoaktywnych może być powodem odczuwania lęku

Pamiętaj, że każda osoba jest inna i różne czynniki mogą wpływać na rozwój zaburzeń lękowych u różnych osób.

Jak radzić sobie z lękiem?

Terapia behawioralna sposobem na lęk

Z badań naukowych wynika, że w najskuteczniejszym sposobem na zaburzenia lękowe jest terapia behawioralna. Nie wolno jednak zapominać o różnych możliwościach samoopieki. W ukojeniu lęku może znacząco pomóc terapia oparta na pisaniu ekspresywnym Samopisanie® , wśród dostępnych modułów znajduje się “terapia lękuJak radzić sobie z lękiem i niepokojem?“:

Radzenie sobie z lękiem i niepewnością

210,00 

Nazywam się Violetta Rymszewicz i skoro spotykamy się tutaj, to najprawdopodobniej potrzebujesz wsparcia wobec zmian, które pojawiły się w Twoim życiu i powodują…

Zobacz ten produkt w sklepie

Inne metody łagodzenia lęku

To oczywiście niejedyny sposób na to, jak poradzić sobie z lękiem. Wśród innych metod łagodzenia lęku badacze wymieniają między innymi:

Dbanie o odpowiednią ilość snu, codzienne umiarkowane ćwiczenia fizyczne, zdrowa dieta, unikanie kofeiny i palenia tytoniu, praktykowanie technik relaksacyjnych oraz modlitwy lub medytacji.

Ćwiczenia oddechowe, które znacząco pomagają w opanowaniu lęku. Zatrzymaj się i oddychaj: kiedy nasili się Twój niepokój, zrób sobie przerwę i zastanów się, co spowodowało Twój lęk?

Aromaterapia – naturalne zapachy, takie jak lawenda, rumianek i drzewo sandałowe działają kojąco.

Spacery w lesie, joga, tai-chi, kontakt z naturą – to skuteczne sposoby na lęk. 

Techniki relaksacyjne. Ćwiczenia oddechowe to potężne techniki relaksacyjne, które mogą pomóc złagodzić niepokój ciała i umysłu, jednocześnie skupiając uwagę na teraźniejszości.

Pamiętaj, że chociaż te wskazówki mogą pomóc w opanowaniu objawów lęku, nie zastępują one profesjonalnej pomocy. Jeśli Twój stan lękowy jest poważny lub zakłóca Twoje codzienne życie, ważne jest, aby zwrócić się o pomoc do specjalisty zdrowia psychicznego.

Ciekawostki na temat zaburzeń lękowych

Stres i lęk są praktycznie wszechobecne w społeczeństwie i mają wpływ na prawie wszystkie aspekty naszego codziennego życia.

Nauka nie umie jeszcze ich zrozumieć w pełni. Naukowcy borykają się z problemem koncepcyjnym dotyczącym definicji stresu, także w kontekście oddzielenia stresu od lęku.

Opracowano badanie krwi, które diagnozuje ryzyko pojawienia się stanów lękowych: Test bada biomarkery, które mogą pomóc w obiektywnym określeniu ryzyka wystąpienia lęku u osoby badanej.

Zobacz również:

jak radzic sobie z gniewem
Jak radzić sobie z gniewem? Przyczyny gniewu i kilka sposobów na opanowanie złości

Gniew jest złożoną i potężną emocją, jest również naturalną częścią ludzkiego doświadczenia. Charakteryzuje się uczuciem niezadowolenia, irytacji, frustracji, a nawet wściekłości w odpowiedzi na sytuację, którą postrzegamy jako zagrożenie, niesprawiedliwość lub prowokację. Przypadek Ewy, która nie radzi sobie z gniewem Ewa ma 45 lat i dwoje nastoletnich dzieci. Jest żoną od ponad 20 lat i coraz częściej budzi się rano z dojmującym uczuciem wściekłości. Ledwo otwiera oczy i już czuje, jak złość opanowuje jej ciało. Mięśnie się napinają, a kiedy w gardle pojawia się wielka gula, Ewa już wie, że znowu nadchodzi gniew. Za chwilę podniesie się z łóżka, pójdzie do kuchni i zanim dopije kawę, wstaną nastolatki. Minie zaledwie kilka chwil i usłyszy: „Nie będę jeść śniadania, bo jestem za gruba!”, „Gdzie są moje skarpetki?!”, „Kto mi ukradł tusz do rzęs!”. Potem wstanie mąż i postanowi przed wyjściem do pracy uspokoić dzieciaki krzykiem. I to będzie ten moment, kiedy Ewa nie wytrzyma – jej złość rozleje się po kuchni, a ona poczuje, jak przez ułamek sekundy jej napięte do granic możliwości ciało trochę się rozluźnia. To będzie tylko moment. Zaraz potem nadejdzie to dobrze znane poczucie winy, że znowu nad sobą nie zapanowała! Ewa wie, że kiedy się złości, bywa przerażająca – krzyczy, trzaska drzwiami, rzuca przedmiotami, które ma pod ręką. Rodzina mówi, że jej gniew jest nieprzewidywalny i przerażający, a Ewa wie, że nawet drobne nieporozumienia domowe mogą szybko zamienić się w wielkie awantury z wyzwiskami i rzucaniem przedmiotami. I żeby było jasne – to ona będzie rzucać obelgami i przedmiotami. Ewa jest pielęgniarką,

puste gniazdo
Jak radzić sobie z syndromem pustego gniazda?

Przyjmijmy, że bohaterka tej historii ma na imię Monika, 50. lat, męża i dwoje dorosłych dzieci. Chociaż pracowała przez całe życie i zadbała o swoją aktywność zawodową, to jak sama mówi – przede wszystkim czuje się matką, a macierzyństwo jest dla niej rolą życia. Odkąd urodziły się dzieci wszystko kręciło się wokół nich, Monika bez reszty poświęciła się macierzyństwu. Bardzo angażowała się w wychowanie, wspierała edukację, dbała o zdrowie i dobre warunki rozwoju swoich dzieci. Nawet, kiedy dorastały Monika dbała o wspólne wakacje i o to, aby czas spędzany razem dawał im dobre wspomnienia i budował więź w rodzinie. Dzieci Moniki mają 19 i 20 lat i od kilku miesięcy mieszkają poza domem. Córka i syn wybrali studia daleko od miejsca zamieszkania. Kiedy z domu wyprowadził się starszy Syn Monika poczuła nieznane jej dotąd uczucie głębokiego lęku przed samotnością.  Przez wiele lat wierzyła, że dzieci zostaną z nią  na zawsze. Kilka miesięcy temu z domu wyprowadziła się córka, a życie Moniki gwałtownie się zmieniło. Coraz częściej zastanawia się jak mogła nie zauważyć, że tak bardzo oddalili się od siebie z mężem? Każde z nich ma własne zainteresowania, sprawy, a nawet znajomych. Do tej pory myślała, że jej małżeństwo jest zdrowe i w miarę udane, teraz kłócą się z mężem coraz częściej i coraz zacieklej. W dodatku żyją z Pawłem pozornie razem, a jednak zupełnie osobno. W domu, który dawniej tętnił życiem, nagle zrobiło się cicho. Codzienną rutynę  z  zakupami, gotowaniem rodzinnych obiadów i dbaniem o dom zastąpiło poczucie samotności i pustki. Monika z coraz większym trudem radzi

lęk przed utratą pracy
Czy można pozbyć się lęku przed utratą pracy?

Lęk przed utartą pracy jest zjawiskiem powszechnym. Często wynika z całkowicie naturalnych obaw o utratę stabilizacji finansowej. Możesz martwić się o przyszłość swoich dzieci lub odczuwać stres wynikający z ciążących na Tobie zobowiązań finansowych (np. spłata kredytu hipotecznego). Inny czynnik to niepewność związana z wizją poszukiwania nowej pracy. Jak racjonalnie podejść do tematu i zmniejszyć napięcie wynikające z lęku przed zwolnieniem? Paraliżujący lęk przed utratą pracy Lęk przed utratą pracy to emocja o ogromnych skutkach dla naszego życia zawodowego i osobistego. Często pojawia się w sytuacjach, gdy zaczynamy obawiać się, że nasza stabilna pozycja zawodowa jest zagrożona. W ostatnich latach odczuliśmy to wszyscy, najpierw pandemia, później wybuch wojny, a dziś na horyzoncie pojawia się widmo głębokich przeobrażeń na rynku wynikających z rozwoju sztucznej inteligencji. Tymczasem chroniczny stres wynikający z obaw o utratę pracy może mieć bardzo poważne konsekwencje. Prowadzi m.in. do chronicznego zmęczenia, kłopotów ze snem lub dolegliwości ze strony układu krążenia (np. nadciśnienie, arytmia). Mogą dokuczać Ci też bóle głowy. Życie w ciągłym napięciu bardzo często wpływa również na Twoje relacje ze współpracownikami i domownikami. Jednym z paradoksów lęku przed utratą pracy jest fakt, że może prowadzić do efektu samospełniającej się przepowiedni. Kiedy jesteśmy przekonani, że jesteśmy „na wylocie”, nasza wydajność i zaangażowanie w obowiązki zawodowe mogą się obniżyć. To z kolei zwiększa ryzyko zwolnienia. Co możesz zrobić, by zmniejszyć lęk przed utratą pracy? Zacznij od przeanalizowania sytuacji, w której się znajdujesz. Racjonalizujemy – kiedy pracodawcy zwalniają najczęściej? Istnieje kilka sytuacji, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo zwolnień pracowników. Należą do nich: Zmiana kierownictwa lub bezpośredniego przełożonego.